Cache

Cache, veri saklayan hafıza anlamına gelmektedir. Cache önbellek olarak da bilinir. Örnek vermek gerekirse sistem üzerinde bir programı ilk açmak istediğiniz anda bilgisayarınız biraz daha yavaş hareket edecektir ve sonradan bir daha açmak istediğinizde daha hızlı bir şekilde açılacaktır. İlk açıldığında yavaş olmasının sebebi ilgili program komutları Cache dosyasına kaydedildiği içindir.

 

Cache Ne işe Yarar?

Cache, önbelleğinde sakladığını veriler ile önceden girilmiş bir adres ya da program kayıtlarını tutarak sonraki girişlerde daha hızlı ulaşılmasını sağlamaktadır. Örnek vermek gerekirse; İlk ke ziyaret edilen bir sitenin yüklenme hızı ilk anda daha uzun sürerken, birkaç gün sonra aynı siteyi tekrar açmak istediğinizde, önbellek daha önceki komutu hafızaya aldığından siteye girişleri ilk girdiğinden daha hızlı olacaktır.

 

Cache Dosyası Kullanılmasa Neler Olur?

Önbellekleme yapılmayan bilgisayarlardaki en büyük sorun bekleme süresi olacaktır. Hem sunucu, hem de kullanıcıyı yoran bekleme süresi oluşacaktır. Bekleme süresini daha hızlı ilerletmek için önbellek ile kayıt altına alınması gerekmektedir. Anlatmak istediğim bir siteye girmek istediğimizde önbellekte tutulmayan bazı kodların olmaması sebebiyle siteye giriş süresi uzayacaktır. Hatta site içerisinde geçişler yapıldığında bazı sorunlar ortaya çıkabilmektedir.

 

Cache Sistem Üzerinden Nasıl Temizlenir?

Önbellek temizleme işlemi sistem üzerindeki tarayıcılar ve DNS önbelleklerini temizleyerek tamamlanır.

 

DNS Önbelleği Temizleme

DNS önbelleğinde ziyaret edilen sitelere ait kayıtlar tutulmaktadır. DNS önbelleğini silmek için Başlat>Çalıştır Ya da Win + r tuşlarına basılır. Ekrandaki kutucuğa “cmd” yazılır. Komut istemi açıldığından sırasıyla aşağıdaki komutlar yazılır ve Enter’a basılır.

  • İpconfig /flushdns
  • İpconfig /release
  • İpconfig /renew
  • exit

Not: İşletim sistemine göre DNS önbelleği temizleme işlemleri farklılık gösterir. Yukarı da Belirttiğim Windows işletim sistemine göre yapıldı.

 

RAM Cache Temizleme

RAM önbelleğini temizlemek için Windows görev yöneticisini açarak RAM önbellek temizleme işlemi yapılabilir. Görev yöneticisini açtıktan sonra Performans > kaynak izleyici > bellek kısmına girildiğinde kullanılan programlar görünecektir. Buradan gereksiz ya da önbellekte tutulmasına ihtiyaç olmayan programları sonlandırarak sistem performansını büyük ölçüde katkı sağlayacaktır.

 

Google Chrome Cache Temizleme

Google Chrome Cache temizlemek için, tarayıcı açtıktan sonra sağ üst köşesinde bulunan üst üstte üç noktaya tıklıyoruz. Açılan pencere içerisindeki ayarlar, oradan Gizlilik ve Güvenlik penceresine tıklıyoruz. Tarama verilerini temizle seçeneğini seçiyoruz. Sonrasında kutucukların hepsine tıklayarak Google Chrome için detaylı önbellek temizlemesi yapılarak tarayıcı içerisindeki önbelleği temizlemiş oluyoruz.

 

Mozilla Firefox Cache Temizleme

Mozilla Firefox tarayıcısında önbellek temizlemek için, tarayıcımızı açıyoruz sağ üst köşedeki üst üstte üç noktaya tıklıyoruz. Seçenekler kısmına giriyoruz. Açılan pencerenin sağ kısmındaki Gizlilik ve Güvenlik sekmenine tıklayarak verileri temizle işlemini yaparak firefox önbelleğini temizlemiş oluyoruz.

 

Opera Cache Temizleme

Opera tarayıcısında önbellek temizlemek için, sol tarafta bulunan ayarlar sekmesine tıklıyoruz. Karşımıza gelen sayfadan Gizlilik ve Güvenlik kısmından Tarama verilerini temizle penceresine tıklayarak açılan kısımdaki kutucukların hepsini işaretleyerek Opera tarayıcısındaki önbellek verilerini temizleye basarak önbellek verilerini temizlemiş oluyoruz.

 

Safari Cache Temizleme

Safari’ye ait önbellek temizlemesi için Safari menüsünden “Tercihler” kısmında ilerlenmelidir. Bu alandaki “Gizlilik” sekmesinde “Web Sitesi Verilerini Yönet” kısmını göreceksiniz. Açılan yeni pencerede ön bellekte muhafaza edilen verileri görüntüleyebilirsiniz. “Tümünü sil” seçeneğine tıkladığınızda önbellek temizlenecektir.

 

 

Cookie

Cookie, karşıdaki bilgisayarlar tarafından kullanmış olduğumuz bilgisayarlara gönderilmiş dosyalardır. Cookie kavramı Türkçe de çerez olarak tanımlanır. Karşı taraftan gelen dosyalar kullanmakta olduğumuz bilgisayar üzerinde saklı kalmaktadır. Kayıt altında kalmasının amacı girmiş olduğumu sitelere tekrar giriş sağladığımızda, siteler bilgisayarı tanımaktadır.

 

Cookie Ne İşe Yarar?

Kötü niyetli Cookie’lere karşı bir ilgisi vardır. Cookie, güvenliği tehdit eden bir durum adına üretilmemiştir ancak kötü niyetlere karşı bir duruş sergilerler. Kötü niyetli Cookie, yaptığınız her etkinliği online olarak depolar ve ardından izler. Kişilerin online etkinliklerini izleyenlere kötü Cookie adı verilir. Bunlar bireylerin ilgi alanlarını, takıldığı sayfaları zaman içinde çözümlerler. Çözümledikten sonra o kişiyle ilgili profil oluştururlar. Edindikleri bilgiler yeterli seviyeye ulaştığı zaman reklam şirketlerine veya kişinin eğilimleri doğrultusunda satışlar gerçekleştirebilirler. Bu durum çoğu şirket tarafından olumlu bir durum olarak görülmektedir. Bilgisayar malware taraması yaptığında birçok casus ve reklam yazılımları ile karşılaşabilir. İyi niyetli kullanıldığında Cookie kişiyi bu konu hakkında uyarır.

Cookie’ler Nerelerde Kullanılır?

İnternet üzerinde çeşitli web sitelerinde dolaşarak bazı sitelere üye işlemleri gerçekleştiririz. Üyelik işlemi gerçekleştirdiğimiz bu sitelere her zaman kullanıcı adı, şifre, e-posta girmek yerine beni hatırlaya tıklarız. Tıkladığımız itibari ile Cookie’ler devreye girer. Bilgisayara özel bir text dosyası içerisinde bilgiler kaydedilir. Sonrasında kayıt ettiğimiz sitelere tekrar girdiğimizde site, bilgisayarı tanır ve kullanıcı adı , şifre gibi istekleri yazmamızı istemeden otomatik olarak işlenmiş olur. Kullanım alanları aşağıdaki gibidir;

  • Üyelik Gerektiren Siteler
  • E-Ticaret Siteleri
  • Reklam Gösterimlerinde ( Girilen, takip edilen ya da e-ticaret sitelerinde sürekli gezindiğimiz alandaki ürünlerin reklamlarında Cookie kullanılır.)

 

Cookie Ayarları Nasıl Yapılır?

Cookie ayarları kullanılan cihaza ve internet tarayıcısına göre değişmektedir. Örnek vermek gerekirse birçok kişinin kullandığı Google Chrome için Cookie ayarı aşağıdaki gibi yapılır;

  • Google Chrome açtıktan sonra sağ üst kısımdaki üst üste üç noktaya tıklayıp ayarlar kısmına girelim.
  • Gizlilik ve Güvenlik bölümü altında Çerezler ve diğer site verileri kısmına girelim.
  • Çerezler ve diğer site verilerine girdiğimizde oradan Cookie ayarlarından kapatabilirsiniz ya da kendi kullanım şeklinize göre ayarlayabilirsiniz.
  • Hatta web site içerisinde reklamları ve resimleri bulunan diğer siterelre ait çerezleri engellemek mümkün, bunun için Çerezler ve diğer site kısmından üçünü taraf çerez engelle işaretleyerek kurtulmak mümkündür.

 

Cookies Nasıl Silinir?

Her internet tarayıcı için cookies silme işlemlerinde farklılık göstermektedir. En çok kullanılan internet tarayıcılarından Google Chrome’ den nasıl silindiğini bahsedeceğim.

  • Google Chrome açtıktan sonra sağ üst kısımdaki üst üste üç noktaya tıklayıp ayarlar kısmına girelim.
  • Gizlilik ve Güvenlik bölümü altında Çerezler ve diğer site verileri kısmına girelim.
  • Chrome’dan çıktığımızda çerezleri ve site verilerini temizle kısmını aktif hale getirelim.

 

 

,